Gründungsurkunde der landwirtschaftlichen Fakultät in Mosonmagyarovar
An dieser Stelle mein Dank an den Dekan der landwirtschafltichen Fakultät Mosonmagyarovar Dr. Reszö Schmidt und PhD Attila Nemeth, die mir freundlicherweise eine Kopie dieser Gründungsurkunde übergeben hatten!
Der Text in der Gründungsurkunde der landwirtschaftlichen Fakultät Mosonmagyarovar lautet wie folgt
(Kopie der Gründungsurkunde der landwirtschaftlichen Hochschule und späteren Universität in Mosonmagyarovar)
Nos Albertus Casimirus, Dei gratia Princeps, Reguis Poloniae et Lithuaniae, Dux Saxoniae, Cleviae, Ducatus Montani, Angriae Vestphalia et Teschinii, Landgravius Thuringiae, Marchio Misniae, superioris et inferioris Lusatiae et Priceps Comes Hennebergae, Comes Marchiae Kavensbergae, Barbii, Hannoviae etc. etc.
Memoriae commendamus tenore praesentium significando quibus expedit universis, quod Nos erga demissam egregii Antonii de Vittmann (Anm.:Anton Wittmann von Denglaz), Dominiorum Nostrorum Plenipotentiarii Administratioris Propositionem, atque in Propensionis et Amoris Nostri, quo erga percharam Nobis Hungaram Nationem, praegestae videlicet apud eam Excelsae Locumtenentialis Dignitatis, et in sinu eius transactae florentissimae Aetatis, cum voluptate reminiscentes, continus ferebamur et actu ferimur contestationem, uti et in Emolumentum Inclyti Regni Hungariae, praesertim autem Comitatus Mosoniensis,oeconomicum theoretico- praeticum Institutum (et)in gremio Dominii Nostri Magyar-Ovar, Comitatui Mosoniensi ingremiati, signanter in eiusdem nominis oppido Nostro Magyar-Ovar fundare decreverimus, prouti vigore praesentium decernimus, statuimus et fundamus ea lege.
Primo: Ut oeconomicum hocce Institutum, nomine privati Institute insigniatur, et ad illus Professores, seu saeculares seu ecclesiastici, necessarius Scientiis et qualitatibus, fini Instituti hujus commensuratis praediti admoveantur.
Secundo: Ut jus, hosce Professores eligendi, Nobis et Successoribus Nostris semper competat.
Tertio: Ad hocce Institutum, fine condiscendae theoreticae et practicae Oeconomiae, cuivis absque discrimine, liber Aditus pateat, et usibus practicae doctrinae, universim omnia, in hocce Dominio M: Ovar reperibilia, et praesertim recentionibus annio enata magna objecta specialibus vero et quotidianis Exercitiis, huic Instituto contignum, ab aliquot retroactis annis coli inceptum, 700. Iugerum extensionis Praedium, antehac Hofwiese, jam vero Alberts'au dictum una cum in eodem cernius amplis scholis arborum, Hortis botanicis, Re pecuaria, Agrorum, pratorum et vinearum cultura, nec non Cremati et Cerevidae coctura, Moldendino et deserviant.
Quarto: Philosophicae Scientiae, quae in hocce Instituto oeconomico tanguam subsidiariae proponentur, pro privatis Studiis considerentur, adeque relate ad illos, qui abhinc ad Theologicam, Juridicam vel Medicam Facultatem transire voluerint, pro sufficientibus reputari nequeant.
Quinto: Quamvis quidem, cuivis hoc Institutum frequentare volenti, ipsimet praecipue in cumbet, de Hospitis et Intertentione sibi prospicere. Nos attamen providebimus, ut 20. usque 30. Alumni, erga aequanimem Conventionem, fixum victum et habitationem, invenire possint, hocve fine necessarium locum ita appromptari curamus, ut hi Alumni continuae Inspectioni Professorum vel praecellentium Officialum dominalium subesse et cultis moribus imbui valeant.
Sexto: Ad haec specialiter et quidem in favorem Filiorum Officialium Nostrorum et decernimus ut Sex Alumni, peculiaribus dotibus, diligentia et morum probitate distincti, quorum denominationem Nos Nobis et Successoribus Nostris reservamus, singillative Centum viginti Florenos conventionalis monetae, in vicesimariis moderni valoris, titulo annui stipendii obtineant idve Stipendium in conformitate Nostrae vel Successorum Nostrorum Ordinationis, seu stastim occasione ingressus in Gymnasium, vel occasione aditus ad hocce Institutum theoretico-practic-oeconomicum, usque exitum ex iisdem, nisisemet huiusce Subsidii indigenos reddiderint percipiant.
Septimo: Pro perenni Fundi Instituti hujus Securitate, qua nulla temporum vicissitudine sufferri valeat, dignata est modo regnans Sua Caesareo - Regia Maiestas Franciscus I(us) erga demississimas preces Nostras, curiam ante hac ad L.L.Paulinos spectantem, in oppido Nostro Nisider, Dominio huic M: Ovariensi ingremiato existentem, cum suis Appertinentus, erga prastandam per Nos pro Fundo Religionis plenariam indemnitatem, Nobis dementer resolvere et conferre; Nos proinde hanc Curiam attacto Dominio Nostro M:Ovar incorporare, Fundationem Instituti hujus eidem irradicare decrevimus, ut Dominium M:Ovar velut Curiae illus Proprietarium, perpetius temporibus Salaria Professorum et sex Alumnorum Stipendia folvere, ac praeterea fine comparandorum utilium librorum, Instrumentorum, Formarum et generatim in Emolumentum huiusce Instituti, annue Mille florenos, in argentea vicesimariorum modernae ligae Moneta, eidem Instituto dependere teneatur.
Quodsi vero Proventus antelatae Curiae pro sustentatione Professorum et sex Juvenum stipendiis non sufficerent, ad defectum hunc, aeque e Reditibus Dominii M:Ovar supplendum, Nesmet et Haeredes Nostros obligamus, et ad hunc ultimum casum, pro fundo seuritatis, Investitiones Nostras in Dominio M:Ovar habitas ad vires supplendi praeattacti defectus assignamus.
Octavo: Si quod non speramius, Fundationi huic Nostrae, olim seu hostili aut alia adversitate et fatum immineret, vel etiam idem institutum Nostrum, ad talem statum devenire aut conjici contigeret, ut finis propositus nullatenus obtinui quiret, ad hunc casum Fundatio haec ipso facto cesset eademque in eius temporis legitimum Dominii M:Ovár Possessorem, piis semper finibus applicanda devolvatur.
Altera a priori dstincta Fundatio Nostra respicit Xenodochium Miklosfalvense, cuius velut pro morbo attlictae Humanitatis summe utilis, sed interventis temporum diversis vicissitudinibus depauperati Instituti sors, itnimum Nostrum ad commiserationem percelluit. Pro maiori itaque dotatione et meliorisubsistentia eius, Capitale Viginti millium Florenorum in Converntionali argentea vicesimariorum Moneta, vigore praesentium addicimus et resolvimus, hocve Capitale Investitionibus Nostris in Dominis M:Ovar habitis, tanquam perenni Hypothecae, ea essentiali cum conditione, ne hocce Capitale ullis unquam temporibus et Motivis, a praedeclarato securitatis sua fundo abstrahi valeat, secus vero Fundatio hac ipso facto cesset, et idem Capitale in Nostrum testamentalim Haeredem et Successores eius devolvatur, irradicamus.
Ex huius Capitalis annus quinque per centum Interusurio, per Dominium M:Ovar folvendo, quadringentos florenos, fine providendorum et vestiendorum Delirio laborantium quatvor Individuorum, Ducentos autem Florenos pro uns aut duobus Xenodochialibus Servitoribus, qui in hoc Xendochis existentes, Epilepticis et Deliris necessaria servitia praestant refolvimus. Ad hoc Servitium ex Individuis ad hocce Xenodochium susceptis, et in eodem habitantibus, non tamon sexus sequioris personae, verum viri, si hoc fine idonei comperti fuerint, praeferenter adhibeantur: in hoc tamen casu singulus talis, e Xenodochialislibus Individuis, necessariam provisionem alioquin habentibus, suscipiendus Servitor, in vicem 100. Florenum pro extranes Servitore peravis modo destinatorum, nonnisi Quinquaginta Florenos obtinebit. Resduum ultra praemissos specificos fines, e pramemorato fundationali Capitali resultans Intersulrium. pro meliori, non tamen superflua Provisione reliquorum in hocce Xenodochio existentium et Legrotorum et Epilepticorum, juxta Principia per desideratissimam condam Consortem Nostram Serenissimam Dominam Archiducem Christinam in Fundationali Instrumento Eius, hocce Xenodochium respiciente praestabilita, impendendum destinamus et assignamus.
Si vero talis aliquando casus emergeret, tampaucos Deliros, Epilepticos et secus Aegrotos in hoc Xenodochio futuros, ut ultra horum necessariam Provisionem, pars aliqua Interusuriorum remaneat, talismodi remanentia Interusuria, pro fructificatione, cum cautelis tamen relate ad Lupillaria Capitalia obtinentibus elocentur, et fundationali Capitali accrescant, ac horumce Interusuriiorum Interusuria, pro meliori adhuc Subsistetnia Xenodochialistarum, aut pro adauctione numeri eorumdem convertantur.
Practer praemissa Beneficia resolvimus etiam et decernimus, ut in contiguitate huiusce Xenodochii novum Aedificium, in quo praeattacta quatvor Individua delirio laborantia, et eorum duo Servitores habitabunt, justa planum per Nos appobatum, sumptibus Nostris, e Cassa Nostra dominali M:Óváriensi, quantocyus exstruatur, et omnibus illis commoditatibus et Requisitis, qua huiusmodi Morbus praerequirit provideatur.
Huius quoque, Deliros respicientis Fundationis Nostrae intuitu, Dispositiones illas, in proprovocato percharissimam condam Consortem Nostram condito Fundationali Instrumento contentas, exacte observari praecipimus.
Tertii Ordinis Fundation Nostra, refertur ad meliorem subsistentiam Ludimagistri Possessionis Nostrae Fekete-Erdö, Dominio M:Óvár ingremiatae procurandam; siquidem illa Possessio adeo misera est, ut vires eius intertenendo Ludimagister non sufficiant.
Fine proinde introducendi Ludimagistri, ut videlicet medio huius, tenella Iuventus praefatae Comunitatis, necessaria, praesertium Religionis et Moralitatis Cognitione imbuatur; profundo melioris Subsistentiae eius, Capitale Mille-Quingentorum Florenum, in Conventionali Vicesimariorum Moneta, vigore praesentium destnamus et resolvimus, cuius annuum quinque per Centum Interusurium, in pari Moneta, e Cassa Dominii M:Óvár solvetur. Pro securitate Capitalis huius et Interusurii, ad vires huisce Fundationis, obligamus Investitiones Nostras, in Dominio M:Óvár habitar.
Quo autem Fundationed in hoc Fundationali Instrumento comprehensae, etaim ad illum plane casum, si olim nefors per defectum Descendentia Nostri perchari Nepotis et Haederidis, Serenissimi Archiducis Caroli, Dominium Nostrum M:Óvár ad Suam Maiestatem Scratissimam, eotum regnantem Imperatorem et Regem recidere deberet, ultro subsistere et conservari valeant, praesentium per vigorem decernimus, ut per ultimum protitulati Archiducis Caroli Descendentem, et quidem ex Investitionibus Nostris Dominis M:Óvár inhaerentibus, ab Obiitu Nostro supermansurio, praeter Curiam in Nisider sic dictam Paulinorum, velut a pradeclarato Instituto Oeconomico avelli nequeuntem, Summa Quinigaginta Millium Florenorum in conventionali argentea, vicesimariorum modernae Ligae Moneta, ad Casum Redevolutionis Dominii M:Óvár, Suae Maiestati Sacratissimae resignetur, et tanquam perennis Fundus pro adimplendis praemissis Finibus et Fundationibus, eidem Dominis iradicata permanere debeat.
In quorum omnium perenne Robur ac sempiternam Firmitatem, Benignissimo suae Maiestatis Sacratissimae Consensu Regio, per Nos, Fine Erectionis praememoratarum Fundationum dationum Nostrarum, praevic humillime implorato, et per Suam Maiestatem Sacratissimam sub 18va Ianuarii 1818 Clementissime largito existente, Fundationale hocce Instrumentum, proprio Manus Nostrae Ministerio subscripsimus et Sigilli Nostri Appressione confirmavimus.
Signatum Viennae die 25ta Octobis Anni 1818
Albertus ... D.S.T.